Smeerkaasmaker kan smaak Heksenkaas niet vastleggen

De smaak van een voedingsmiddel kan niet auteursrechtelijk beschermd worden, heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld in een zaak tussen de producent van Heks’nkaas en de maker van Witte Wievenkaas.

In 2007 werd Heks’nkaas, een smeerdip met roomkaas en verse kruiden, gecreëerd en deze rechten liggen sinds 2011 bij het Twentse bedrijf Levola. Heksenkaas BV werd begin dit jaar overgenomen door Salad Signature, het moederbedrijf van Johma Salades.

Sinds 2014 produceert het Friese Smilde Witte Wievenkaas, dat in de tussentijd een andere naam heeft gekregen.

Volgens Levola maakte Smilde hiermee inbreuk op de auteursrechten van Levola en is het product van Smilde geënt op de smeerdip van Levola. De zaak kwam bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden terecht, dat het Europese hof vroeg of de smaak van een voedingsmiddel eigenlijk wel beschermd kan worden met het auteursrecht.

Volgens het hof is de smaak van een voedingsmiddel vooral afhankelijk van de subjectieve smaakbeleving en -ervaring. Die zouden vooral afhankelijk zijn van factoren die eigen zijn aan de persoon die het product proeft.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld een boek, een schilderij of een film is een smaak daarom niet auteursrechtelijk vast te leggen, aldus het hof.

Proeftest van Haagse rechters
Al sinds 2014 probeert Levola de smaak van Heks’nkaas auteursrechtelijk te laten beschermen. Volgens het concern zijn er vergelijkbare smeerdippen op de markt gekomen. Maar in meerdere zaken kreeg het concern nul op het rekest.

Zo oordeelden Haagse rechters eerder na een proeftest dat de Heks’nkaas bijvoorbeeld niet meer vormt dan de som van alle ingrediënten en dat er geen smaak zou zijn waar de creativiteit van de makers uit voortvloeit.

Geen juridische mogelijkheden meer voor Heksenkaas BV
Heksenkaas-directeur Michel Wildenborg zegt in een reactie de uitspraak jammer te vinden. “Eigenlijk zegt het hof dat wat schijnbaar geldt voor kijken en zien, niet geldt voor proeven en ruiken.” Met de uitspraak van het hof lijken er ook geen verdere juridische mogelijkheden meer te zijn voor Heksenkaas BV, zegt hij verder, hoewel hij opmerkt dat er nog een kleine opening lijkt te zijn.

Het hof schrijft in het oordeel dat de techniek nu nog niet ver genoeg is om smaken objectief vast te stellen. Als daar in de toekomst stappen in worden gezet, biedt dat misschien nog ruimte voor nieuwe mogelijkheden, aldus Wildenborg.

“Als je succesvol bent met unieke producten, dan weet je dat het nagemaakt gaat worden”, zegt hij verder. “Het is een schouderklopje, maar het is wel vervelend.” Wildenborg kan geen specifieke cijfers geven over de schade die het concern lijdt door de concurrentie. Heksenkaas BV verkocht vorig jaar 2 miljoen kilo Heks’nkaas en heeft in een drukke maand zo’n zestig mensen aan het werk.

Royal Smilde is zeer tevreden met deze uitspraak, zegt een woordvoerder namens het concern. Hij benadrukt dat het ook om een heel principiële uitspraak gaat, omdat het hof de grenzen van het auteursrecht in het algemeen afgrenst. Volgens Smilde is met de uitspraak de kous af in de zaak met Levola.

Bron: Nu.nl Wilber Zuil